![](/media/lib/583/n-tokamakiter-b3457f28617312b54589a6f8d2df5f14.jpg)
Projekt ITER opóźniony. Być może w pełni ruszy 50 lat po wstępnej propozycji powstania
4 lipca 2024, 09:13Rozpoczęcie pracy największego na świecie reaktora fuzyjnego – ITER – zostało przesunięte. Tym razem na rok 2034, kiedy to ma zostać uruchomiony na stałe, a pierwsza fuzja deuteru z deuterem została zaplanowana na rok 2035. Opóźnienie oznacza, że być może reaktor zostanie uruchomiony 50 lat po tym, jak w 1985 roku podczas szczytu w Genewie Michaił Gorbaczow zasugerował Ronaldowi Reaganowi, że ZSRR może wziąć udział w planowanej budowie tokamaka zaproponowanego kilka lat wcześniej. Projekt ITER ruszył w 1988 roku.
![](/media/lib/88/n-cmesun_soho_big-442f9958065f8935a7f6bad419506d43.jpg)
Słońce wywołuje erozję na Księżycu
7 grudnia 2011, 13:23Symulacje przeprowadzone przez NASA dowodzą, że burze słoneczne i związane z nimi koronalne wyrzuty masy (CME) mogą w znacznym stopniu wpływać na erozję powierzchni Księżyca. Takie zjawiska nie tylko są w stanie usuwać zadziwiająco dużo materiału z powierzchni ziemskiego satelity, ale również mogą być główną przyczyną, dla której wiele planet nie posiada atmosfery.
![](/media/lib/343/n-alpheus-3052b3b210714f8b9dac225f9b9cb62a.jpg)
Bioinspirowane urządzenie do wytwarzania plazmy w wodzie
20 marca 2019, 15:32Zaciskając szczypce, krewetki z rodzaju Alpheus uwalniają bąbelki wytwarzające plazmę i falę uderzeniową ogłuszającą ofiary. Ostatnio naukowcy odtworzyli to zjawisko za pomocą szczypiec wydrukowanych w 3D w laboratorium. Mają nadzieję, że po ulepszeniu ten wzorowany na naturze wynalazek znajdzie zastosowanie np. w medycynie.
![](/media/lib/527/n-pomaranczowy-25910093d4905975318fcf5814ffd8a5.jpg)
Dzięki zimnej plazmie sok ma lepsze właściwości odżywcze i przeciwnowotworowe
10 listopada 2022, 11:36Naukowcy z Katedry Chemii Analitycznej i Metalurgii Chemicznej Politechniki Wrocławskiej wykazali, że soki owocowe i napoje roślinne potraktowane zimną plazmą mają większą wartość odżywczą i dłuższy czas przechowywania. Jednak najbardziej zaskakujący był fakt, że zimna plazma powoduje, iż sok staje się cytotoksyczny dla komórek nowotworowych, nie wpływając przy tym na komórki zdrowe.
![](/media/lib/432/n-bialko-3f32020d75c895df6699f7f27be296ad.jpg)
Sztuczna inteligencja u progu wielkiej rewolucji w medycynie i naukach biologicznych
1 grudnia 2020, 04:11To zmieni medycynę, zmieni bioinżynierię. Zmieni wszystko, mówi Andrei Lupas, biolog ewolucyjny z Instytutu Biologii Rozwojowej im. Maxa Plancka w Tybindze, który oceniał możliwości podobnych programów. Lupas dobrze zna AlphaFold. Program pomógł określić mu strukturę białka, z którym jego laboratorium nie mogło sobie poradzić od dekady.
![](/media/lib/378/n-piramidy-69cb410da471657accd1229cc67b86ee.jpg)
Polski naukowiec dowodzi, że Merit Ptah, pierwsza lekarka w dziejach, nigdy nie istniała
17 grudnia 2019, 10:37Merit Ptah jest opisywana jako „pierwsza lekarka i naukowiec”. Jej postać możemy spotkać w internecie i w popularnonaukowych książkach historycznych. Miała żyć w starożytnym Egipcie około roku 2700 przed naszą erą, gdzie była głównym lekarzem na dworze faraona. Jednak Merit Ptah nigdy nie istniała.
![](/media/lib/499/n-koran1-9a2ad5d6964b4cce97d913cd54b8c6f2.jpg)
Trwa ramadan, muzułmański miesiąc postu i umacniania wiary
11 kwietnia 2022, 05:47"Pierwszym dniem miesiąca ramadan jest 2 kwietnia 2022 roku (sobota) i jest to pierwszy dzień postu, który jest obowiązkiem każdego muzułmanina, oprócz osób zwolnionych z niego", oświadczył Tomasz Miśkiewicz, Mufti Rzeczpospolitej Polskiej, Przewodniczący Najwyższego Kolegium Muzułmańskiego. Ramadan – najbardziej znane z muzułmańskich świąt – kojarzy się niemuzułmanom przede wszystkim z długotrwałym postem.
![](/media/lib/249/n-babelki-19246b15a89279b054428413441d314c.jpg)
Pomysłowe i piękne: wirujące reaktory chemiczne Polaków na okładce Nature
2 października 2020, 10:25Dzięki sile odśrodkowej i wykorzystaniu cieczy o różnych gęstościach można opracować samoorganizujące się fabryki chemiczne. Zaproponowany przez Polaków pomysł na wirujące reaktory jest nie tylko sprytny, ale i piękny. Badania trafiły na okładkę prestiżowego Nature.
![](/media/lib/436/n-kstar-1806bdc7ed493cdf4ac0282e115c87a7.jpg)
„Koreańskie słońce” utrzymało przez 20 sekund temperaturę ponad 100 milionów stopni Celsjusza
29 grudnia 2020, 04:21Koreańskie „sztuczne słońce” ustanowiło nowy rekord utrzymując przez 20 sekund plazmę o temperaturze jonów przekraczającej 100 milionów stopni Celsjusza. Tym samym specjaliści z Korea Superconducting Tokamak Advanced Research (KSTAR) we współpracy z kolegami z Uniwerystetu Narodowego w Seulu oraz amerykańskiego Columbia University dwukrotnie poprawili swój ubiegłoroczny rekord
![](/media/lib/506/n-helisa-3a51f032a82cd0e2d8f7678a828950d1.jpg)
Czy możliwe będzie badanie schizofrenii na podstawie roślin?
6 czerwca 2022, 10:20Naukowcy z Yale University sądzą, że możliwe byłoby wykorzystanie roślin do... badaniach chorób psychicznych u ludzi. I nie tylko tak sądzą, ale nawet poczynili pierwszy ważny krok w kierunku takich badań. Na łamach Cellular and Molecular Life Sciences opisali gen, który jest bardzo podobny u roślin oraz ssaków i który w obu grupach wpływa na zachowanie.